Drugsbezit

Het wettelijk begrip ‘voorhanden hebben’ houdt in meer algemeen spraakgebruik het ‘onder’ of ‘bij’ je hebben in. Het gaat dus om ‘drugsbezit’. Voor drugsbezit is noodzakelijk dat er een zekere beschikkingsmacht bestaat ten aanzien van de verdovende middelen. Een minimaal vereiste voor die beschikkingsmacht is – vanzelfsprekend – de wetenschap van de aanwezigheid van de verdovende middelen, en daarnaast dat de verdachte kan beschikking over de verdovende middelen/drugs. Het bezit van harddrugs is als verbodsbepaling opgenomen in artikel 2 sub c van de Opiumwet, het bezit van softdrugs in artikel 3 sub c van de Opiumwet. De strafbepalingen zijn opgenomen in artikel 10 en 11 van de Opiumwet. 

Zoals hierboven al is aangegeven, is het bezit van softdrugs strafbaar gesteld in artikel 3 sub c van de Opiumwet. Het Nederlandse gedoogbeleid doet aan de strafbaarstelling niets af. Het gedoogbeleid resulteert er enkel in dat bij de ontdekking van het voorhanden hebben van maximaal vijf gram hennep of hasj niet tot vervolging wordt overgegaan. Als de politie bij een aanhoudingssituatie hennep pof hasj bij u vindt, wordt deze bij invrijheidstelling meestal niet teruggegeven. Het gedogen betekent dus niet zonder meer dat de politie meewerkt aan een teruggave. 

Het omschreven gedoogbeleid voor softdrugs geldt niet voor het bezit van harddrugs. Wel is het zo dat het vervolgingsbeleid van het Openbaar Ministerie voor het bezit van een (zeer) geringe hoeveelheid harddrugs voor eigen gebruik inhoudt dat niet wordt vervolgd als afstand wordt gedaan van de middelen.  Het voorhanden hebben van verdovende middelen in het kader van een geneeskundige behandeling is niet strafbaar. Wel zal de medische noodzaak om de middelen te nemen en in bezit te hebben moeten kunnen worden aangetoond.

Omdat het bezit van harddrugs een veel voorkomende vorm van criminaliteit is, zijn er afspraken gemaakt door de voorzitters van de strafsectoren van de verschillende rechtbanken in het land over hoe te bestraffen in dergelijke zaken. Deze afspraken worden ook wel de LOVS-oriëntatiepunten genoemd en deze geven aardig houvast bij de vraag welke straf voor drugsbezit te verwachten valt.

1 pil of 5 ml = 0,5 gram

Figuur 1: Schema oriëntatiepunten aanwezig hebben harddrugs

Op hennepteelt is het oriëntatiepunt “Art. 3 onder B Opiumwet hennepkwekerijen” van toepassing.

Figuur 2: Schema oriëntatiepunten aanwezig hebben harddrugs

De strafsoort en -omvang zijn afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Met name zijn soort en hoeveelheid van belang. Het eerste relevant onderscheid is of de stof een lijst I-middel (harddrug) betreft dan wel een lijst II-middel (softdrug). Daarna heeft in feite te gelden dat hoe groter de hoeveelheid, hoe hoger de straf uitvalt. Bij grotere hoeveelheden wordt door de rechter rekening gehouden met de bestemming handel. Dit wordt ook wel een ‘dealerindicatie’ genoemd. Er is bij een vervolging voor het bezit van een ruimere hoeveelheid dan in voorkomende gevallen geen bewijs voor daadwerkelijke handel, door de zogenaamde ‘dealerindicatie’ kan bij het bepalen van de straf wel rekening worden gehouden met de handelsbestemming van de middelen.

Bij het bezit van harddrugs, zoals cocaïne, heroïne, (meta-)amfetamine, MDMA etc. zal de straf hoger uitvallen dan bij het bezit van softdrugs. De wetgever heeft actief onderscheid gemaakt door het hanteren van een soort van medische gevaarsklasse met de verschillende lijsten. De wetgeving voorziet in een breed bereik aan straffen voor personen die worden vervolgd voor drugsbezit. Hierbij kan een taakstraf of geldboete worden opgelegd, maar is bij grotere hoeveelheden de oplegging van een gevangenisstraf ook denkbaar. 

Het is goed te realiseren dat de specifieke straffen kunnen variëren op basis van meerdere factoren zoals de hoeveelheid drugs, de exacte verdenking (bezit? handel?) en eventuele eerdere veroordelingen. Daarom is het raadzaam om bij alle drugsgerelateerde verdenkingen juridisch advies in te winnen om de mogelijke gevolgen goed te overzien en bij een verdenking en/of vervolging goed advies te krijgen.